PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z FIZYKI
  1. Przedmiot oceny (zgodnie z programem nauczania dla danej klasy i poziomu edukacyjnego):
    - Wiedza ( ilość i jakość prezentowanych wiadomości)
    - Praca ucznia - aktywność na lekcji i poza szkołą, praca w grupach, pilność i systematyczność
    - Zeszyt ucznia, zadania domowe
    - Prace nadobowiązkowe
    - Umiejętność zastosowania poznanych wiadomości w życiu, postawa.
  2. Uczeń powinien być przygotowany zawsze z ostatniej lekcji.
  3. Dwa razy w semestrze uczeń może być nieprzygotowany do lekcji - informuje o tym przed rozpoczęciem zajęć ( nie dotyczy to zapowiedzianych sprawdzianów).
  4. Dwa razy w semestrze uczeń może usprawiedliwić brak zadania domowego - informuje o tym przed rozpoczęciem zajęć.
  5. Uczeń ma obowiązek systematycznie uzupełniać zeszyt ( w ciągu 7 dni ).
  6. Po dłuższej usprawiedliwionej nieobecności uczeń ma obowiązek uzupełnić zeszyt w terminie uzgodnionym z nauczycielem.
  7. Po dłuższej usprawiedliwionej nieobecności uczeń ma obowiązek uzupełnić materiał w ciągu 2 tygodni.
  8. Sprawdziany i testy są obowiązkowe dla wszystkich uczniów. Nauczyciel zapowiada je najpóźniej na 7 dni przed terminem ich pisania. Przed każdym sprawdzianem, testem będzie przeprowadzona powtórka.
  9. Uczeń nieobecny na sprawdzianie musi napisać go w ciągu 2 tygodni od dnia powrotu do szkoły, w terminie uzgodnionym z nauczycielem.
  10. Uczeń ma prawo poprawy oceny negatywnej (ndst.) w ciągu 2 tygodni od chwili uzyskania tej oceny. W sytuacjach losowych nauczyciel może przedłużyć termin. Ocena z poprawy będzie wpisana obok oceny poprawianej. W przypadku poprawiania oceny ze sprawdzianu, testu zakres materiału jest taki sam , jak dla planowanego sprawdzianu. Punktacja przy poprawianiu oceny jest taka sama, jak za pierwszą pracę.
  11. Oceny są jawne zarówno dla ucznia, jak i rodziców ( prawnych opiekunów).Uczeń jest informowany na bieżąco o wynikach nauczania. Ocenione prace pisemne są udostępnione w trakcie zebrań klasowych lub indywidualnych rozmów w szkole. Uczeń jest oceniany systematycznie, zgodnie z jego możliwościami i predyspozycjami.
  12. Uczeń ma prawo do zdobywania plusów za aktywność. Trzy plusy są równoznaczne z oceną bardzo dobrą.
  13. Ocena końcowa uwzględnia oceny za pierwszy i drugi semestr.
  14. Metody sprawdzania i oceniania:
    - Odpowiedź ustna z ostatniej lekcji
    - Kartkówka: materiał z zakresu trzech ostatnich lekcji
    - Sprawdzian, test po zakończeniu działu; sprawdzany przez nauczyciela do tygodnia
    - Praca domowa, kontrolowana na bieżąco, oceniane są zadania wybrane przez nauczyciela
    - Zeszyt, sprawdzany według możliwości nauczyciela; może być oceniony
    - Aktywność i praca w grupach, w ciągu całego semestru.
  15. Uczeń, który opuścił więcej niż 50% godzin w semestrze, zobowiązany jest do zdawania egzaminu klasyfikacyjnego z przedmiotu.
Wymagania programowe na poszczególne oceny
Dział I Grawitacja
Lp Temat lekcji Wymagania konieczne (ocena dopuszczająca)
Uczeń potrafi:		 Wymagania podstawowe (ocena dostateczna)
Uczeń potrafi:
 Wymagania rozszerzone (ocena dobra)
Uczeń potrafi:
 Wymagania dopełniające (ocena bardzo dobra)
Uczeń potrafi:
1 O odkryciach Kopernika, Keplera i o geniuszu Newtona.
Prawo powszechnej grawitacji
 . opowiedzieć
o odkryciach Kopernika, Keplera i Newtona,
. opisać ruchy planet,
. podać treść prawa powszechnej grawitacji,
. narysować siły oddziaływania grawitacyjnego dwóch kul jednorodnych,
. objaśnić wielkości występujące we wzorze
. przedstawić główne założenia teorii heliocentrycznej Kopernika,
. zapisać i zinterpretować wzór przedstawiający wartość siły grawitacji,
. obliczyć wartość
siły grawitacyjnego przyciągania dwóch jednorodnych kul,
. wyjaśnić, dlaczego dostrzegamy skutki przyciągania przez Ziemię otaczających nas przedmiotów, a nie obserwujemy skutków ich wzajemnego oddziaływania grawitacyjnego.		 . podać treść I i II prawa
Keplera,
. uzasadnić, dlaczego hipoteza Newtona
o jedności Wszechświata umożliwiła wyjaśnienie przyczyn ruchu planet,
. rozwiązywać zadania obliczeniowe, stosując prawo grawitacji.
 . na podstawie samodzielnie zgromadzonych materiałów przygotować prezentację: Newton na tle epoki,
. wykazać, że Kopernika można uważać za człowieka renesansu.
2 Spadanie ciał jako skutek oddziaływań grawitacyjnych . wskazać siłę grawitacji jako przyczynę swobodnego spadania ciał na powierzchnię Ziemi,
. posługiwać się terminem "spadanie swobodne",
. obliczyć przybliżoną wartość siły grawitacji działającej na ciało
w pobliżu Ziemi,
. wymienić wielkości, od których zależy przyspieszenie grawitacyjne w pobliżu planety lub jej księżyca.		 . przedstawić wynikający z eksperymentów Galileusza wniosek dotyczący spadania ciał,
. wykazać, że spadanie swobodne z niewielkich wysokości to
ruch jednostajnie przyspieszony
z przyspieszeniem grawitacyjnym,
. wykazać, że wartość przyspieszenia spadającego swobodnie ciała nie zależy od jego masy,
. obliczyć wartość przyspieszenia grawitacyjnego w pobliżu Ziemi.
 . przedstawić poglądy
Arystotelesa na ruch i spadanie ciał,
. wyjaśnić, dlaczego czasy spadania swobodnego (z takiej samej wysokości) ciał o różnych masach są jednakowe,
. obliczyć wartość przyspieszenia grawitacyjnego
w pobliżu dowolnej planety lub jej księżyca.
 . zaplanować i wykonać doświadczenie (np. ze śrubami przyczepionymi do nici) wykazujące, że spadanie swobodne odbywa się ze stałym przyspieszeniem.
3,4 O ruchu po okręgu i jego przyczynie . opisać ruch jednostajny po okręgu,
. posługiwać się pojęciem okresu i pojęciem częstotliwości,
. wskazać siłę dośrodkową jako przyczynę ruchu po okręgu.		 . opisać zależność wartości siły dośrodkowej od
masy i szybkości ciała poruszającego się
po okręgu oraz od promienia okręgu,
. podać przykłady sił pełniących rolę siły dośrodkowej.
 . obliczać wartość siły dośrodkowej,
. obliczać wartość przyspieszenia dośrodkowego,
. rozwiązywać zadania obliczeniowe, w których rolę siły dośrodkowej odgrywają siły o różnej naturze.
 . omówić i wykonać doświadczenie (np. opisane w zadaniu 4 na str. 43) sprawdzające zależność Fr(m, ?, r).
5,6 Siła grawitacji jako siła dośrodkowa.
III prawo Keplera.
Ruchy satelitów
 . wskazać siłę grawitacji, którą oddziałują Słońce i planety oraz planety
i ich księżyce jako siłę dośrodkową,
. posługiwać się pojęciem satelity geostacjonarnego.
 . podać treść III prawa Keplera,
. opisywać ruch sztucznych satelitów,
. posługiwać się pojęciem pierwszej prędkości kosmicznej,
. uzasadnić
użyteczność satelitów geostacjonarnych.
 . stosować III prawo Keplera do opisu ruchu planet Układu Słonecznego,
. wyprowadzić wzór
na wartość pierwszej prędkości kosmicznej i objaśnić jej sens fizyczny,
. obliczyć wartość pierwszej prędkości kosmicznej.
 . stosować III prawo Keplera do opisu ruchu układu satelitów krążących wokół tego samego ciała,
. wyprowadzić III prawo
Keplera,
. obliczyć szybkość satelity na orbicie
o zadanym promieniu,
. obliczyć promień orbity satelity geostacjonarnego.
7 Co to znaczy, że ciało jest w stanie nieważkości ? . podać przykłady ciał znajdujących się w stanie nieważkości.
 . podać przykłady doświadczeń, w których można obserwować ciało w stanie nieważkości . wyjaśnić, na czym polega stan nieważkości,
. wykazać, przeprowadzając odpowiednie rozumowanie, że przedmiot leżący na podłodze windy
spadającej swobodnie jest w stanie nieważkości.		 . zaplanować, wykonać i wyjaśnić doświadczenie pokazujące, że w stanie nieważkości nie można zmierzyć wartości ciężaru ciała.
Dział II Astronomia
Lp Temat lekcji Wymagania konieczne (ocena dopuszczająca)
Uczeń potrafi:		 Wymagania podstawowe (ocena dostateczna)
Uczeń potrafi:
 Wymagania rozszerzone (ocena dobra)
Uczeń potrafi:
 Wymagania dopełniające (ocena bardzo dobra)
Uczeń potrafi:
8 Jak zmierzono odległości do Księżyca, planet i gwiazd ? . wymienić jednostki odległości używane w astronomii,
. podać przybliżoną odległość Księżyca od Ziemi (przynajmniej rząd wielkości).
 . opisać zasadę pomiaru odległości do Księżyca, planet i najbliższej gwiazdy,
. wyjaśnić, na czym polega zjawisko paralaksy,
. posługiwać się
pojęciem kąta paralaksy geocentrycznej
i heliocentrycznej,
. zdefiniować rok świetlny i jednostkę astronomiczną.		 . obliczyć odległość do Księżyca (lub najbliższych planet), znając kąt paralaksy geocentrycznej,
. obliczyć odległość do najbliższej gwiazdy, znając kąt paralaksy heliocentrycznej,
. dokonywać zamiany jednostek odległości stosowanych w astronomii.
 . wyrażać kąty w minutach i sekundach łuku.

9

 Księżyc - nasz naturalny satelita . opisać warunki, jakie panują na powierzchni Księżyca. . wyjaśnić powstawanie faz Księżyca,
. podać przyczyny, dla których obserwujemy tylko jedną stronę Księżyca.
 . podać warunki, jakie muszą być spełnione, by doszło do całkowitego zaćmienia Słońca,
. podać warunki, jakie muszą być spełnione, by doszło do całkowitego zaćmienia Księżyca.		 . wyjaśnić, dlaczego zaćmienia Słońca i Księżyca nie występują często,
. objaśnić zasadę, którą przyjęto przy obliczaniu daty Wielkanocy.

10

 Świat planet . wyjaśnić, skąd pochodzi nazwa "planeta",
. wymienić planety
Układu Słonecznego.		 . opisać ruch planet widzianych z Ziemi,
. wymienić obiekty wchodzące w skład Układu Słonecznego.		 . wyjaśnić, dlaczego planety widziane z Ziemi przesuwają się na tle gwiazd,
. opisać planety Układu
Słonecznego.		 . wyszukać informacje na temat rzymskich bogów, których imionami nazwano planety.
Dział III Fizyka Atomowa
11,12 Zjawisko fotoelektryczne zewnętrzne . wyjaśnić pojęcie fotonu,
. zapisać wzór na energię fotonu,
. podać przykłady praktycznego wykorzystania zjawiska fotoelektrycznego.
 . opisać i objaśnić zjawisko fotoelektryczne,
. opisać światło jako wiązkę fotonów,
. wyjaśnić, od czego zależy liczba fotoelektronów,
. wyjaśnić, od czego zależy maksymalna energia kinetyczna fotoelektronów.
 . objaśnić wzór Einsteina opisujący zjawisko fotoelektryczne,
. obliczyć minimalną częstotliwość i maksymalną długość fali promieniowania wywołującego efekt fotoelektryczny dla metalu o danej pracy wyjścia,
. opisać budowę, zasadę działania i zastosowania fotokomórki,
. rozwiązywać zadania obliczeniowe, stosując wzór Einsteina,
. odczytywać informacje z wykresu zależności Ek(?).		 . przedstawić wyniki doświadczeń świadczących o kwantowym charakterze oddziaływania światła z materią,
. sporządzić i objaśnić wykres zależności maksymalnej energii kinetycznej fotoelektronów od częstotliwości promieniowania wywołującego efekt fotoelektryczny dla fotokatod wykonanych z różnych metali,
. wyjaśnić, co to znaczy, że światło ma naturę dualną.
13,14 O promieniowaniu ciał, widmach ciągłych i widmach liniowych . rozróżnić widmo ciągłe i widmo liniowe,
. rozróżnić widmo emisyjne i absorpcyjne.
 . opisać widmo promieniowania ciał stałych i cieczy,
. opisać widma gazów jednoatomowych i par pierwiastków,
. wyjaśnić różnice między widmem emisyjnym i absorpcyjnym.		 . opisać szczegółowo widmo atomu wodoru,
. objaśnić wzór Balmera,
. opisać metodę analizy widmowej,
. podać przykłady zastosowania analizy widmowej.		 . obliczyć długości fal odpowiadających liniom widzialnej części widma atomu wodoru,
. objaśnić uogólniony wzór Balmera.
15,16 Model Bohra budowy atomu . przedstawić model Bohra budowy atomu i podstawowe założenia tego modelu.
 . wyjaśnić, co to znaczy, że promienie orbit w atomie wodoru są skwantowane,
. wyjaśnić, co to znaczy, że energia elektronu w atomie wodoru jest skwantowana,
. wyjaśnić, co to znaczy, że atom wodoru jest w stanie podstawowym lub wzbudzonym.
 . obliczyć promienie kolejnych orbit w atomie wodoru,
. obliczyć energię elektronu na dowolnej orbicie atomu wodoru,
. obliczyć różnice energii pomiędzy poziomami energetycznymi atomu wodoru,
. wyjaśnić powstawanie liniowego widma emisyjnego i widma absorpcyjnego atomu wodoru.		 . obliczyć częstotliwość i długość fali promieniowania pochłanianego lub emitowanego przez atom,
. wyjaśnić powstawanie serii widmowych atomu wodoru,
. wykazać, że uogólniony wzór Balmera jest zgodny ze wzorem wynikającym z modelu Bohra,
. wyjaśnić powstawanie linii Fraunhofera.
Dział IV Fizyka jądrowa
17 Odkrycie promieniotwórczości. Promieniowanie jądrowe i jego właściwości . wymienić rodzaje promieniowania jądrowego występującego w przyrodzie.
 . przedstawić podstawowe fakty dotyczące odkrycia promieniowania jądrowego,
. opisać wkład Marii Skłodowskiej-Curie w badania nad promieniotwórczością,
. omówić właściwości promieniowania		 . wyjaśnić, do czego służy licznik G-M,
. przedstawić
wnioski wynikające z doświadczenia Wykrywanie promieniowania jonizującego za pomocą licznika G-M.
 . odszukać informacje o promieniowaniu X,
. wskazać istotną różnicę między promieniowaniem X a promieniowaniem jądrowym,
. przygotować prezentację na temat: Historia odkrycia i badania promieniowania jądrowego.
18 Oddziaływanie promieniowania jonizującego z materią. Działanie promieniowania na organizmy żywe
 . wymienić podstawowe zasady ochrony przed promieniowaniem jonizującym,
. ocenić szkodliwość promieniowania jonizującego pochłanianego
przez ciało człowieka w różnych sytuacjach.		 . wyjaśnić pojęcie dawki pochłoniętej i podać jej jednostkę,
. wyjaśnić pojęcie dawki skutecznej i podać jej jednostkę,
. opisać wybrany sposób wykrywania promieniowania jonizującego.
 . obliczyć dawkę pochłoniętą,
. wyjaśnić pojęcie mocy dawki,
. wyjaśnić, do czego służą dozymetry.
 . podejmować świadome działania na rzecz ochrony środowiska naturalnego przed nadmiernym promieniowaniem jonizującym (?, ?, ?, X),
. odszukać i przedstawić informacje na temat możliwości zbadania stężenia radonu w swoim otoczeniu.
19 Doświadczenie Rutherforda. Budowa jądra atomowego . opisać budowę jądra atomowego,
. posługiwać się pojęciami: jądro atomowe, proton, neutron, nukleon, pierwiastek, izotop.
 . opisać doświadczenie Rutherforda i omówić jego znaczenie,
. podać skład jądra atomowego na podstawie liczby masowej i atomowej.
 . przeprowadzić rozumowanie, które pokaże, że wytłumaczenie wyniku doświadczenia Rutherforda jest możliwe tylko przy założeniu, że prawie cała masa atomu jest skupiona w jądrze
o średnicy mniejszej ok. 105 razy od średnicy atomu.		 . wykonać i omówić symulację doświadczenia Rutherforda,
. odszukać informacje na temat modeli budowy jądra atomowego i omówić jeden z nich.
20 Prawo rozpadu promieniotwórczego. Metoda datowania izotopowego . opisać rozpady alfa i beta,
. wyjaśnić pojęcie czasu połowicznego rozpadu.
 . zapisać schematy rozpadów alfa i beta,
. opisać sposób powstawania promieniowania gamma,
. posługiwać się pojęciem jądra stabilnego i niestabilnego,
. posługiwać się pojęciem czasu połowicznego rozpadu,
. narysować wykres zależności od czasu liczby jąder, które uległy rozpadowi,
. objaśnić prawo rozpadu promieniotwórczego.		 . wyjaśnić zasadę datowania substancji na podstawie jej składu izotopowego i stosować tę zasadę w zadaniach,
. wykonać doświadczenie symulujące rozpad promieniotwórczy.
 . zapisać prawo rozpadu promieniotwórczego
w postaci N = N0 (1/2)t/T
. podać sens fizyczny
i jednostkę aktywności promieniotwórczej,
. rozwiązywać zadania obliczeniowe, stosując wzory: N = N0 (1/2)t/T oraz 0
A = A0 (1/2)t/T,
. wyjaśnić, co to znaczy, że rozpad promieniotwórczy ma charakter statystyczny.
21 Energia wiązania. Reakcja rozszczepienia . opisać reakcję rozszczepienia uranu
235 U .92
 . wyjaśnić, na czym polega reakcja łańcuchowa,
. podać warunki zajścia reakcji łańcuchowej,
. posługiwać się pojęciami: energia spoczynkowa, deficyt masy, energia wiązania.
 . obliczyć energię spoczynkową, deficyt masy, energię wiązania dla różnych pierwiastków,
. przeanalizować wykres zależności energii wiązania przypadającej na jeden nukleon w Ew A od liczby nukleonów wchodzących w skład jądra atomu.		  . znając masy protonu, neutronu, elektronu i atomu o liczbie masowej A, obliczyć energię wiązania tego atomu,
. na podstawie wykresu zależności Ew ( A) wyjaśnić A
otrzymywanie wielkich energii w reakcjach rozszczepienia ciężkich jąder.
22 Bomba atomowa, energetyka jądrowa . podać przykłady wykorzystania energii jądrowej. . opisać budowę i zasadę działania reaktora jądrowego,
. opisać działanie elektrowni jądrowej,
. wymienić korzyści
i zagrożenia związane z wykorzystaniem energii jądrowej,
. opisać zasadę działania bomby atomowej.		 . opisać budowę bomby atomowej,
. przygotować wypowiedź na temat: Czy elektrownie jądrowe są niebezpieczne ?
 . odszukać informacje i przygotować prezentację na temat składowania odpadów radioaktywnych i związanych z tym zagrożeń.
23 Reakcje jądrowe, Słońce i bomba wodorowa . podać przykład reakcji jądrowej,
. nazwać reakcje zachodzące w Słońcu i w innych gwiazdach,
. odpowiedzieć na pytanie: jakie reakcje są źródłem energii Słońca.		 . wymienić i objaśnić różne rodzaje reakcji jądrowych,
. zastosować zasady zachowania liczby nukleonów, ładunku elektrycznego oraz energii w reakcjach jądrowych,
. podać warunki niezbędne do zajścia reakcji termojądrowej.		 . opisać proces fuzji lekkich jąder na przykładzie cyklu pp,
. opisać reakcje zachodzące w bombie wodorowej.
 . porównać energie uwalniane w reakcjach syntezy i reakcjach rozszczepienia.
Dział V Świat galaktyk
24 Nasza Galaktyka. Inne galaktyki . opisać budowę naszej Galaktyki. . opisać położenie Układu Słonecznego w Galaktyce,
. podać wiek Układu
Słonecznego.
 . wyjaśnić, jak powstały Słońce i planety,
. opisać sposób wyznaczenia wieku próbek księżycowych i meteorytów.
 . podać przybliżoną liczbę galaktyk dostępnych naszym obserwacjom,
. podać przybliżoną liczbę gwiazd w galaktyce.
25 Prawo Hubble'a . na przykładzie modelu balonika wytłumaczyć obserwowany fakt rozszerzania się Wszechświata,
. podać wiek Wszechświata.		 . podać treść prawa Hubble'a, zapisać je wzorem ?r = H ? r
i objaśnić wielkości występujące w tym wzorze,
. wyjaśnić termin "ucieczka galaktyk".
 . obliczyć wiek Wszechświata,
. objaśnić, jak na podstawie prawa Hubble'a wnioskujemy, że galaktyki oddalają się od siebie.
 . rozwiązywać zadania obliczeniowe, stosując prawo Hubble'a.
26 Teoria Wielkiego Wybuchu
 . określić początek znanego nam Wszechświata terminem
"Wielki Wybuch".		 . opisać Wielki Wybuch . wyjaśnić, co to jest promieniowanie reliktowe. . podać argumenty przemawiające za słusznością teorii Wielkiego Wybuchu.
Ponadto
    . Z pomocą nauczyciela korzysta z podręcznika i wykonuje zadania w zeszycie ćwiczeń.
. Nie odrabia większości zadań domowych i nie uzupełnia zeszytu przedmiotowego
 . Uczeń, przy pomocy nauczyciela, wyjaśnia znaczenie niektórych pojęć i pojęć.
. Prowadzi, na miarę swoich możliwości, zeszyt przedmiotowy.
. Odrabia większość zadań domowych.
 . Uczeń w większości zna, rozumie i posługuje się poznanymi na lekcjach fizyki pojęciami i terminami.
. Regularnie i na miarę swoich możliwości prowadzi zeszyt przedmiotowy i odrabia prace domowe.
 . Uczeń zna, rozumie i posługuje się poznanymi na lekcjach fizyki pojęciami i terminami.
. Samodzielnie korzysta z takich źródeł informacji jak podręcznik, encyklopedie, słowniki pojęć.
. Wzorowo prowadzi zeszyt i systematycznie go uzupełnia.
. Samodzielnie i systematycznie odrabia prace domowe.
. Zdobyte wiadomości i umiejętności potrafi skorelować z innymi przedmiotami.
Komentarz :

- Ocenę celującą może otrzymać uczeń, który w bardzo wysokim stopniu opanował wszystkie treści programowe, sprawnie posługuje się terminami i pojęciami, samodzielnie stosuje zdobytą wiedzę i umiejętności w życiu codziennym oraz w praktyce, przy rozwiązywaniu nietypowych zagadnień, ponadto uzyskał oceny celujące z prac klasowych, brał udział w konkursach fizycznych.
- Ocenę niedostateczna może otrzymać uczeń, który nie opanował podstawowych wiadomości i umiejętności przewidzianych programem nauczania, nawet z pomocą nauczyciela nie jest w stanie odpowiedzieć na pytania o elementarnym stopniu trudności.
- Uczeń - aby uzyskać ocenę dostateczną - musi spełniać wymagania programowe przypisane tej ocenie oraz wymagania odnoszące się do oceny dopuszczającej. Podana wyżej reguła odnosi się także poprzez analogię do wyższych ocen.